Υποθέσεις διαφθοράς και διασπάθισης δημοσίου χρήματος κλονίζουν το τελευταίο χρονικό διάστημα το χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δικαιοσύνη, Επιθεώρηση Δημόσιας Διοίκησης και Οικονομικοί Ελεγκτές καθίστανται πρωταγωνιστές στη λειτουργία της Τ.Α. πρώτου και δευτέρου βαθμού, εξαιτίας της κακοδιαχείρισης, της σπατάλης ή ακόμη και της κατάχρησης του δημοσίου χρήματος από μέρους των αιρετών. Το ερώτημα είναι αν τώρα εμφανίζεται η διαφθορά στους δήμους ή προϋπήρχε; Και γιατί κανείς δεν είχε την πραγματική βούληση να βάλει μια τάξη σε ένα χώρο που εισέρρεαν χρήματα για πολλά χρόνια, χωρίς κανένα ουσιαστικό έλεγχο από το κεντρικό κράτος; Μήπως υπήρχε συγκάλυψη και δοσοληψία μεταξύ των αιρετών της Αυτοδιοίκησης και των εκπροσώπων του κεντρικού κράτους;
Η καταδίκη του τέως δημάρχου Θεσσαλονίκης Β. Παπαγεωργόπουλου σε ισόβια, εξαιτίας της υπεξαίρεσης χρημάτων από το ταμείο του δήμου ή η οριστική έκπτωση από το αξίωμα του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Π. Ψωμιάδη, λόγω της παράβασης καθήκοντος, αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό της σπατάλης και της κακοδιαχείρισης που γίνεται στην Αυτοδιοίκηση. Μέρος του βουλεύματος των δικαστών για την καταδίκη Παπαγεωργόπουλου σε ισόβια κάθειρξη αποτέλεσε η φράση «Το πληγέν έννομο αγαθό είναι το δημοτικό χρήμα, του οποίου ο δήμαρχος είναι πρωτίστως εκ του νόμου εγγυητής διαφύλαξής του». Πολλοί δήμαρχοι επιρρίπτουν τις ευθύνες που πηγάζουν από την ανικανότητα διοίκησής τους, στο κεντρικό κράτος, για μείωση των πόρων, χωρίς να μπορούν να δώσουν λύσεις για αυτοδιαχείριση των περιουσιών τους, μέσω της εξεύρεσης νέων πηγών οικονομικών πόρων από ίδια έσοδα. Καλύπτουν επίορκους υπαλλήλους των δήμων τους, προχωρούν σε απευθείας αναθέσεις, φωτογραφικούς διαγωνισμούς και κατατμήσεις έργων, όπου αποτελούν τη συνήθη πρακτική πολλών δημάρχων, χωρίς να μπορεί να εμποδίσει ούτε η «Διαύγεια» την κακοδιαχείριση και τις ύποπτες συναλλαγές που γίνονται με το δημοτικό χρήμα.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει ανάγκη από ευρύτερες αλλαγές τόσο ως προς τη δομή, όσο και προς τη λειτουργία της, προκειμένου να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες μετεξέλιξής της και αναδημιουργίας για τη νέα εποχή. Το σημερινό αυτοδιοικητικό μοντέλο, τόσο ως προς τα πρόσωπα, όσο και προς τη νοοτροπία, κλείνει τον κύκλο του, παραπέμποντας σε μια πεπαλαιωμένη λογική περασμένων δεκαετιών, που δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις επερχόμενες εξελίξεις στην κοινωνία. Τα οικονομικά σκάνδαλα έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το θεσμό, κινδυνεύοντας αυτός να περιέλθει σε απαξίωση, εφόσον δεν προστατευθεί από το υγιές κομμάτι της.
Τόσο η οικονομική κρίση, όσο και η υποχρεωτική για τη βιωσιμότητά τους μετεξέλιξη των πολιτικών κομμάτων, θα φέρει την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε ριζική αναδιάρθρωση, προσώπων και πολιτικών, εφόσον επιζητεί το ρόλο της δίπλα στον πολίτη. Με την αρχή να γίνεται από τον ΣΥΡΙΖΑ, με την ανάληψη της ηγεσίας από τον τότε τριάντα και κάτι, Α. Τσίπρα και τα αποτελέσματα του τελευταίου συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ, όπου ανεδείχθησαν νέα πρόσωπα για την επόμενη ημέρα, καθώς και το πλάνο ανανέωσης της ΝΔ για το επόμενο συνέδριό της, δημιουργούν τις συνθήκες της ευρύτερης αλλαγής προσώπων στις κεφαλές των δήμων της χώρας για τις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές, όποτε και αν αυτές γίνουν, είτε το 2014, είτε το 2015.
Το μοντέλο των νέων, μορφωμένων και άφθαρτων πολιτικά στελεχών, με τεχνοκρατική ματιά, που να προέρχονται από το χώρο της εργασίας και της παραγωγής, έχει δοκιμαστεί επιτυχώς και στη δυτική Ευρώπη, ίσως φέρει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση αυτό που έψαχνε τον τελευταίο καιρό, δηλαδή την εμπιστοσύνη εκ νέου του πολίτη προς αυτή και τη δημιουργία οράματος και ελπίδας, για μια καλύτερη και ανθρώπινη πόλη, με ίσες ευκαιρίες για όλους.
*Του Νεκτάριου Καλαντζή
Οικονομολόγου, Κοινωνιολόγου, Αντιπρόεδρου Δ.Σ. Δήμου Παλλήνης