Αφορμή για τη συνέντευξη που ακολουθεί στάθηκε το 1ο θέμα στην πρόσφατη 1/4 συνεδρίαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου: Θα υποβάλει ή όχι ο Δήμος αντιρρήσεις για τις πράξεις χαρακτηρισμού που του έστειλε ο Δασάρχης Πεντέλης για περιοχές στον Άγ. Στέφανο και την Άνοιξη; Να σημειωθεί εδώ πως στην εν λόγω πράξη υπάρχει πλειάδα χαρακτηρισμών: Άλλη περιοχή χαρακτηρίζεται ως μη δασική, άλλη ως χορτολιβαδική και άλλη ως δάσος. Όλες οι περιπτώσεις αφορούν στους δυο αντίστοιχους οικισμούς (Αγ. Στεφάνου και Άνοιξης), των οποίων τα όρια, όπως είναι γνωστό, αμφισβητήθηκαν -και εξακολουθούν να αμφισβητούνται- με απόφαση του ΣτΕ του 1985, που προκλήθηκε από αντιδικία ιδιωτών. Αυτή η απόφαση σε συνδυασμό με τα άρθρα 23 και 24 του Ν. 3889/2010 (Χρηματοδότηση Περιβαλλοντικών Παρεμβάσεων, Πράσινο Ταμείο, Κύρωση Δασικών Χαρτών και άλλες διατάξεις) επί υπουργίας Τ. Μπιρμπίλη, δημιούργησε το λεγόμενο δασικό- οικιστικό πρόβλημα, που αγγίζει τουλάχιστον 5.000 στρέμματα και εκατοντάδες ιδιοκτητών σε όλο το Δήμο Διονύσου. Οι τελευταίοι, όμηροι των βλέψεων του Δημοσίου, δεν μπορούν να χτίσουν, να μεταβιβάσουν, να επισκευάσουν τα οικόπεδα και τα σπίτια τους, που σήμερα θεωρούνται δασικά.
Τη συνέντευξη παραχώρησε στην Οδό Διονύσου ο Αγρ. – Τοπογράφος Μηχανικός, Msc Περιφερειακής Ανάπτυξης και Χωροταξίας Μ. Ουρανός, επί 1,5 χρόνο άμισθος τεχνικός σύμβουλος του Δήμου, με αντικείμενο την ανάρτηση των δασικών χαρτών και του Κτηματολογίου και στόχο ακριβώς αυτό: Να δικαιωθούν οι ιδιοκτήτες που πριν 20, 30 50 ή και 60(!) χρόνια αγόρασαν και έχτισαν νόμιμα και με τις ευλογίες του κράτους σε εκτάσεις που σήμερα αυτό το ίδιο το κράτος διεκδικεί ως δική του ιδιοκτησία, και μάλιστα δασική.
Ο.Δ. Κύριε Ουρανέ, ποιες περιοχές του Δήμου ακουμπάει ο συγκεκριμένος νόμος;
Ουσιαστικά όλο το Δήμο, αλλά ειδικότερα τους οικισμούς Αγ. Στεφάνου και Άνοιξης. Αλλά και την περιοχή Τραυλού στη Δροσιά, και τα Αλεξανδρέικα στη Δημοτική Κοινότητα Διονύσου κ.ά. Στην πραγματικότητα, και με βάση το νόμο, όσους οικισμούς του Δήμου δεν έχουν όρια βάσει Προεδρικών Διαταγμάτων, αλλά άλλων διοικητικών πράξεων, αποφάσεις Νομαρχών εν προκειμένω.
Ο.Δ. Για το συγκεκριμένο νόμο- από την εποχή ήδη που είχε τεθεί σε διαβούλευση- έχουν ακουστεί διάφορες εκτιμήσεις. Ποιος πιστεύετε ότι ήταν τελικά ο στόχος για τον οποίο ψηφίστηκε;
Άποψη αυτών, που συνέταξαν τον συγκεκριμένο Νόμο, ήταν πως είχαν στόχο να δώσουν λύση στις εκκρεμότητες, που παρουσιάζονταν στις περιπτώσεις των χαρακτηρισμένων οικισμών ως προϋφιστάμενων του 1923. Δυστυχώς όμως το γενίκευσαν και συμπεριέλαβαν οικισμούς, που είχαν συγκεκριμένα όρια αποτυπωμένα σε τοπογραφικά διαγράμματα δημοσιευμένα σε ΦΕΚ.
Εδώ θα πρέπει να σας διευκρινίσω το εξής: Τα όρια του Αγ. Στεφάνου δεν κυρώθηκαν με Προεδρικό Διάταγμα αλλά με Νομαρχιακή Απόφαση, την οποία το ΣτΕ έκρινε τυπικά ανίσχυρη. Σας πληροφορώ λοιπόν πως πανελλαδικά, σε πάνω από 50 περιπτώσεις, οι τοπικές Πολεοδομίες δίνουν οικοδομικές άδειες σε περιοχές και οικισμούς που έχουν όρια βάσει Νομαρχιακών αποφάσεων. Είναι σαν να εφαρμόζεται ο νόμος 3889 μόνο στο Δήμο Διονύσου και μόνο για το Δήμο Διονύσου. Τα στοιχεία μάλιστα των αποφάσεων αυτών (που είναι δημοσιευμένες σε Φ.Ε.Κ.), βρίσκονται συγκεντρωμένα σε φάκελο, που τον έχει η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, με την οποία συνεργάστηκα επί ενάμιση χρόνο.
Ο.Δ. Ο Ν. 3889 εντούτοις ορίζει πως οι Δήμοι, εκτάσεις των οποίων αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα, μπορούν να ακολουθήσουν μια διαδικασία απεγκλωβισμού των ιδιοκτητών. Στο Διόνυσο έγινε κάτι τέτοιο;
Το ζήτημα δεν είναι να απεγκλωβιστούν μόνο ορισμένοι ιδιοκτήτες, που εκ των πραγμάτων δεν έχουν πρόβλημα. Το ζήτημα είναι να «απεγκλωβιστεί» το αίσθημα δικαίου και η συνέχεια της Διοίκησης πάνω στα αρχικά δεδομένα. Εν προκειμένω η Δημοτική Αρχή επέλεξε να μην ακολουθήσει τη διαδικασία που περιγράφεται στο νόμο, γιατί εκτίμησε πως είναι ατελέσφορη, μια που απαιτεί τουλάχιστον δυο χρόνια γραφειοκρατίας και εγκρίσεις από τρεις διαφορετικές Δασικές Υπηρεσίες. Αντ’ αυτού, προτίμησε επί τριάμισι χρόνια να ακολουθήσει την – αναποτελεσματική και αυτή, όπως αποδείχτηκε- οδό της πίεσης, με συνεχείς και επανειλημμένες επισκέψεις και κρούσεις στο Υπουργείο. Η ομάδα μάλιστα των μηχανικών, βοηθούμενη από τους πανεπιστημιακούς νομικούς Ν. Χλέπα και Δ. Χριστοφιλόπουλο, που ασχολήθηκαν με το δασικό, είχαμε ετοιμάσει ολόκληρο πόνημα και συγκεκριμένη πρόταση που θα μπορούσε να μπει ως τροπολογία του 3889 σε επόμενο νόμο. Τέσσερα σχέδια νόμου του ΥΠΕΚΑ πήγαν στην Βουλή, χωρίς να υποβληθεί καμιά τροπολογία, πλήθος υποσχέσεων δόθηκε, αναβολές και υπεκφυγές χρησιμοποιήθηκαν, και έδειξαν πως δεν υπήρχε πολιτική βούληση εκ μέρους των αρμοδίων για την επίλυση του προβλήματος. Ήταν και ο λόγος- αυτή η κοροϊδία από πολιτειακούς παράγοντες- που παραιτήθηκα από τη θέση του άμισθου συμβούλου του Δήμου, πριν από ένα χρόνο.
Ο.Δ. Παλιότερα είχε διατυπωθεί η πεποίθηση πως ο εν λόγω νόμος ουσιαστικά καταργεί το Διάταγμα Προστασίας του Πεντελικού. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Το Διάταγμα του Πεντελικού είναι από τα πλέον ισχυρά και ακλόνητα νομοθετικά πλαίσια. Φέρει την υπογραφή τριών υπουργών και του Προέδρου της Δημοκρατίας. Δεν μπορεί λοιπόν να απειληθεί από κανένα νόμο, ούτε έχει διαφανεί τέτοια πρόθεση.
Ο.Δ. Η πρόσφατη- πριν από περίπου ένα μήνα- εξαγγελία για την επιβολή χαρατσιού στα σπίτια μέσα σε περιοχές που διεκδικεί το Ελληνικό Δημόσιο, ώστε να μπορέσουν οι ιδιοκτήτες τους να τα δηλώσουν στο Κτηματολόγιο, σχετίζεται με τα παραπάνω;
Απολύτως. Πιθανό σενάριο εξάλλου είναι το εξής: Το Δασαρχείο, δηλαδή το Δημόσιο, έχει μπει μέσα στους οικισμούς και χαρακτηρίζει δεξιά κι αριστερά δασικά, δημιουργώντας απελπισμένους ομήρους ιδιοκτήτες, που βλέπουν ότι η περιουσία τους κινδυνεύει να χαθεί. Έρχεται λοιπόν το Δασαρχείο το ίδιο και προτείνει την εναλλακτική- και βολική!- λύση: Για να μην σου πάρω το σπίτι ή το οικόπεδο, θα πρέπει να πληρώσεις χαράτσι, μια που το ταμείο της χώρας είναι μείον. Με το σκεπτικό αυτό, μπορεί εύκολα να εξηγηθεί γιατί έγινε αυτή η εξαγγελία, που βέβαια ήταν διαρροή, για να εκτιμηθούν οι αντιδράσεις του κόσμου ενόψει και εκλογών.
Ο.Δ. Εν τω μεταξύ, το Δασαρχείο συνεχίζει και στέλνει προσωρινούς χάρτες με κίτρινα κομμάτια (σ.σ. πολεοδομήσιμα) και πράσινα (σ.σ. δηλαδή δασικά) καλώντας το Δήμο να υποβάλει αντιρρήσεις. Ο Δήμος μέχρι τώρα υπέβαλε αντιρρήσεις για όλα, με το σκεπτικό πως το Δασαρχείο καμιά δουλειά δεν έχει μέσα στους οικισμούς. Έτσι όμως οι ιδιοκτήτες στα μη δασικά δεν μπορούν να χτίσουν, γιατί και αυτών η υπόθεση τίθεται σε εκκρεμότητα. Τι πρέπει να γίνει εδώ, κατά τη γνώμη σας;
Ανάγκη επαναδιατύπωσης των αντιρρήσεων του Δήμου με μεγαλύτερη ευελιξία. Δηλαδή να διατυπώνεται αφενός η αντίρρηση του Δήμου για τις επεμβάσεις των Δασικών Υπηρεσιών σε οικόπεδα εντός των ορίων των οικισμών των χαρακτηρισμένων ως προϋφιστάμενων του 1923 και αφετέρου η επισήμανση από τον Δήμο για τον μη δασικό χαρακτήρα αυτών.
Το ζήτημα που εκκρεμεί και μένει να απαντηθεί είναι, αν οι Υπηρεσίες Δόμησης χορηγούν ή όχι οικοδομικές άδειες, σε οικόπεδα μέσα στον οικισμό. Δηλαδή, αν μετά από χορηγούμενη βεβαίωση από το Δασαρχείο, οικοπέδων στις περιοχές όπως τα 1040 + 700 στρέμματα, που σήμερα είναι χαρακτηρισμένες αγροτικές, μη δασικές, αλλά εντός ορίων οικισμού Αγ. Στεφάνου και Άνοιξης.
Τουλάχιστον αυτό ισχυρίστηκε, προφορικά βέβαια, ο προϊστάμενος της Υπηρεσίας κ. Παλάντζας, σε πρόσφατη συνάντησή μας.
Χορήγηση τέτοιων αδειών δόμησης σημαίνει αποδοχή των όρων δόμησης των οικισμών προ του ΄23, άρα «εικονική λύση» του προβλήματος για τα τμήματα των οικισμών, τα οποία χαρακτηρίζει μη δασικά η αρμόδια δασική Υπηρεσία και μόνο για αυτά, με όχι και τόσο αντικειμενικές και τεκμηριωμένες αποφάσεις.
Αυτό ίσως να περιέχει τον κίνδυνο καθυστέρησης στην λύση του προβλήματος για τα υπόλοιπα τμήματα των οικισμών. Όμως, η λογική «ή όλα ή τίποτε», θα ήταν άδικη, όπως άδικη είναι και η λογική «κάτι ‘κάποιων’ και όχι όλα όλων».
Ο.Δ. Αύριο η Δημοκρατική Ανατροπή Διονύσου, στο δυναμικό της οποίας ανήκετε, αναλαμβάνει τη Διοίκηση του Δήμου. Ποιο τρόπο θα επιλέξετε για να αντιμετωπίσετε το δασικό;
Ο μόνος δρόμος για να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα είναι ο αγώνας για την ισχυροποίηση των ορίων των οικισμών του Δήμου. Ο αγώνας αυτός πρέπει να περιλαμβάνει κάθε δυνατή νομική διεκδίκηση, σε όλα τα επίπεδα. Αλλά παράλληλα, ευαισθητοποίηση των υπευθύνων του ΥΠΕΚΑ και απαίτηση για ρύθμιση με νόμο, όπως μας συνιστούν οι νομικοί μας σύμβουλοι. Απαίτηση που μία ανεξάρτητη δημοτική παράταξη, χωρίς καμία δέσμευση και χωρίς κανένα βαρίδι, μπορεί να σηκώσει και, με μαζικές κινητοποιήσεις των θιγόμενων κατοίκων να υποχρεώσει την πολιτική ηγεσία να δώσει λύση σε ένα πρόβλημα πολλών χρόνων. Μετά, μπορεί εύκολα να προχωρήσει η πολεοδομική οργάνωση της πόλης, έστω με τη διαδικασία των άρθρων 23 και 24 του Ν. 3889, που θα εφαρμοσθούν για τις περιοχές, που δεν έχουν ισχυροποιημένα όρια και μετά την κύρωση, εντός αυτών, των Δασικών χαρτών.
Άρθρο 24 Ν. 3889/2010
Οικισμοί στερούμενοι νόμιμης έγκρισης
1. Τα όρια των περιοχών που χαρακτηρίζονται στον υπό ανάρτηση δασικό χάρτη ως δασικές και συγχρόνως περιλαμβάνονται:
α. εντός οικισμών οι οποίοι δεν έχουν οριοθετηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις των προεδρικών διαταγμάτων της 21.11-1.12.1979, της 2.3-13.3.1981, ή της 24.4-3.5.1985 αλλά σύμφωνα με άλλες διατάξεις, ή
β. εντός των ορίων σχεδίων πολεοδομικών μελετών και σχεδίων πόλεως που δεν έχουν εγκριθεί για οποιονδήποτε λόγο, επισημαίνονται με κίτρινο περίγραμμα και κίτρινη διαγράμμιση.
Για τις περιοχές αυτές, μετά την ανάρτηση του δασικού χάρτη, αναστέλλεται επί δύο (2) έτη, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, η διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων και η έκδοση ή η αναθεώρηση οικοδομικών αδειών. Η αναστολή μπορεί να παρατείνεται για ένα (1) ακόμη έτος με απόφαση του ίδιου Υπουργού, εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος.
2. Με μέριμνα του οικείου πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. συντάσσεται το αργότερο εντός εννέα (9) μηνών από την τελευταία ανάρτηση του δασικού χάρτη πλήρης έκθεση για τις περιοχές της προηγούμενης παραγράφου, όπου καταγράφονται τεκμηριωμένα:
α. οι υφιστάμενες χρήσεις,
β. ο χρόνος μεταβολής της δασικής μορφής και
γ. αν η μεταβολή της δασικής μορφής επήλθε δυνάμει διοικητικών πράξεων που δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί. Ακριβή αντίγραφα των πράξεων αυτών ενσωματώνονται σε ειδικό παράρτημα της συντασσόμενης έκθεσης.
Κάθε αποδεικτικό, των ανωτέρω, στοιχείο υποβάλλεται από τους ενδιαφερόμενους στον οικείο πρωτοβάθμιο Ο.Τ.Α, το αργότερο μέσα σε τρεις (3) μήνες από την τελευταία ανάρτηση του δασικού χάρτη, κατόπιν προσκλήσεως του Ο.Τ.Α..