Του Νίκου Ζολοταριώφ*
Σύμφωνα με το αρ. πρωτ. οικ.24823/19-6-2014 έγγραφο του ΥΠΕΣ με θέμα «Κατάρτιση σχεδίου προϋπολογισμού των ΟΤΑ, έτους 2015», ισχύουν οι διατάξεις του Ν. 4172/2013 για τις ενέργειες και προθεσμίες που πρέπει να κάνουν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες για την κατάρτιση των προϋπολογισμών τους. Έτσι, όπως αναφέρει το έγγραφο, «τα εκ του νόμου αρμόδια όργανα προβαίνουν στις περιγραφόμενες ενέργειες εντός των προθεσμιών αυτών, ενόσω ακόμη διαρκεί η θητεία της απερχόμενης δημοτικής/περιφερειακής αρχής. Σε κάθε περίπτωση, οι νέες δημοτικές/περιφερειακές αρχές που θα αναλάβουν καθήκοντα, έχουν τη δυνατότητα να τροποποιήσουν το σχέδιο προϋπολογισμού.’
Δηλαδή, άλλος θα καταρτίσει τον προϋπολογισμό και άλλος θα τον ψηφίσει – και αυτός που θα τον ψηφίσει, αν θέλει τον αλλάζει, στο βαθμό που μπορεί βέβαια, αφού πολλά από τα νούμερα στους προϋπολογισμούς πρέπει να είναι ισοσκελισμένα με βάση την αρχή της ανταποδοτικότητας κ.λπ.
Καλό θα ήταν σε μελλοντικό νόμο, από τον όρο Τοπική Αυτοδιοίκηση να απαλειφθεί το «Αυτο» προς αποφυγή παρεξηγήσεων και παρερμηνειών. Το ζητούμενο δεν είναι απλώς η διοίκηση, αλλά η άσκηση πολιτικών και δράσεων βάσει προγραμματικών διακηρύξεων και αρχών τις οποίες επέλεξαν οι πολίτες (ας το υποθέσουμε καλόπιστα έστω). Όπου αλλάζει η διοίκηση εκ του εκλογικού αποτελέσματος, δημιουργείται μια αντίφαση και δυσλειτουργία που ουσιαστικά πλήττει το αποτέλεσμα των εκλογών και (μπορεί να) αντιβαίνει στη δημοκρατική λειτουργία. Μέσα στο ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας των ΟΤΑ από άποψη νομοθετικών και λειτουργικών απαιτήσεων, οι αλλαγές σε επιχειρησιακά σχέδια και προϋπολογισμούς, ελάχιστους μήνες πριν από την ψήφισή τους, καθιστούν ουσιαστικά αδύνατη την όποια ουσιαστική τροποποίηση.
Δεν γνωρίζω αν πίσω από τις νομοθετικές ρυθμίσεις αυτές υπάρχουν συγκεκριμένες πολιτικές σκοπιμότητες, αλλά το σίγουρο είναι ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι σήμερα περισσότερο από ποτέ ίσως, περιορισμένη και εγκλωβισμένη όχι μόνο στους μνημονιακούς βρόχους, αλλά και σε άτοπους παραλογισμούς που κρατούν δέσμιες τις τοπικές κοινωνίες. Οι παρωχημένοι νόμοι, η πολυνομία, οι αντικρουόμενες συχνά διατάξεις και ρυθμίσεις δεν αποτελούν μόνο τροχοπέδη για τη λειτουργία των ΟΤΑ, αλλά εν τέλει πλήττουν τη δημοκρατία. Οι «μεταρρυθμίσεις» των τελευταίων 2-3 ετών είναι της ίδιας λογικής, της de facto αν όχι και της de jure ποδηγέτησης εν τέλει της Αυτοδιοίκησης, της αποστέρησης του «Αυτο». Δυστυχώς η κεντρική διοίκηση, η εκάστοτε κυβέρνηση βλέπει την Αυτοδιοίκηση ως κομμάτι της μηχανής της ώστε να το διαχειρίζεται κατά το δοκούν και το εκάστοτε συμφέρον.
* Ο Νίκος Ζολοταριώφ είναι υπάλληλος στη Διεύθυνση Εσόδων του Δήμου Διονύσου, Πτυχιούχος Πολιτικής Επιστήμης Δημόσιας Διοίκησης ΕΚΠΑ και κάτοχος Μεταπτυχιακού Πανεπιστημίου Essex Ην. Βασιλείου.