ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Η δημοτική κίνηση «Νέα Πνοή για τον Διόνυσο» παρουσιάζει τις θέσεις της αναφορικά με το «Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων» του Δήμου Διονύσου, όπως αυτές διατυπώθηκαν από τον Δημοτικό Σύμβουλο της «Νέας Πνοής», Γιάννη Φωτάκη κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο Δημοτικό Συμβούλιο την Τρίτη 8 Μαρτίου 2016:
«Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην Ελλάδα και κατά συνέπεια και στο Δήμο Διονύσου, απέχει πάρα πολύ από τα Ευρωπαϊκά δεδομένα, με σοβαρές οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες.
Ενδεικτικό στοιχείο αποτελεί το ποσοστό των αποβλήτων που οδηγούνται σε χώρους υγειονομικής ταφής στην Ελλάδα, το οποίο στη χώρα μας υπερβαίνει το 80%, σε σχέση με το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό που κυμαίνεται κάτω από 50% και το οποίο έχει τελικά τη δυνατότητα να φτάσει στο 10%, αφού βέβαια το υπόλοιπο 90%, που αντιστοιχεί σε βιοαπόβλητα και σε ανακυκλώσιμα υλικά, αξιοποιείται.
Συνεπώς, κάθε σχετική συζήτηση για ορθολογικότερη προσέγγιση για αλλαγή του σημερινού μοντέλου διαχείρισης, θα είναι σε θετική κατεύθυνση.
Παρόμοιες συζητήσεις έχουν γίνει πάρα πολλές κατά το παρελθόν, με πενιχρά, δυστυχώς, αποτελέσματα. Οι αιτίες είναι πολλές και προσδιορίζονται κατωτέρω, ώστε να καταβληθεί προσπάθεια να ξεπερασθούν:
• Σοβαρά ελλείμματα σχεδιασμού (στο Εθνικό, Περιφερειακό και Τοπικό-Δημοτικό επίπεδο), στη χωροθέτηση χώρων υποδοχής και διαλογής των προδιαλεγμένων ανακυκλώσιμων υλικών, σταθμών μεταφόρτωσης, υγειονομικής ταφής των τελικών αποβλήτων. Ελλείμματα που καθηλώνουν την όλη προσπάθεια.
• Δυσκολίες στη χωροθέτηση, που δημιουργούν καθεστώτα όπως το Δασικό, (χαρακτηριστικό παράδειγμα η περιοχή μας).
• Ελλείμματα θεσμικού χαρακτήρα, για τη δυνατότητα δημιουργίας Εταιρειών μεικτής οικονομίας, απαραίτητων για σημαντικά οικονομικά οφέλη από την όλη προσπάθεια.
• Στενότητα εξεύρεσης πόρων, αν και σήμερα αυτό δεν ισχύει.
• Χαμηλό επίπεδο πληροφόρησης και ως εκ τούτου δημιουργίας περιβαλλοντικής συνείδησης των Πολιτών, που στέκεται εμπόδιο στις χωροθετήσεις των απαραίτητων εγκαταστάσεων, ενώ δε συμβάλλει στην υλοποίηση της βάσης του σχεδιασμού, δηλ. του συστήματος της διαλογής στην πηγή.
Με βάση το Νόμο 4042/2012, που ενσωμάτωσε στο Ελληνικό δίκαιο σχετική Κοινοτική Οδηγία, με έτος αναφοράς το 2020, υπάρχουν πλέον συγκεκριμένοι στόχοι για τα απόβλητα, που πρέπει να οδηγούνται τελικά σε υγειονομική ταφή, αφού προηγηθούν διαδικασίες αξιοποίησης των χρήσιμων υλικών (ανακύκλωσης, κομποστοποίησης, κ.λπ.).
Συγκεκριμένα, ο σχεδιασμός προβλέπει για τη περιοχή του Δήμου μας το έτος 2020, από τα παραγόμενα ετήσια απόβλητα βάρους 23.500 τόνων, να οδηγούνται στη χωματερή μόνον 12.000 τόνοι, ενώ θα έχουν αξιοποιηθεί, μέσω της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης, απόβλητα βάρους 7.500 και 4.000 τόνων περίπου αντίστοιχα.
Η μη επίτευξη των φιλόδοξων αυτών στόχων, πολύ πιθανόν να επισύρει οικονομικές κυρώσεις, γεγονός που πρέπει σοβαρά να ληφθεί υπόψη.
Το οικονομικό ισοζύγιο, σύμφωνα με το σχέδιο, θα είναι θετικό. Ο νέος τρόπος θα είναι φθηνότερος κατά 27%, υπό προϋποθέσεις (π.χ. πλήρης επιτυχία του συστήματος της διαλογής στη πηγή, έσοδα από τη πώληση των ανακυκλωσίμων, κ.λπ.) οι οποίες στην αρχική φάση είναι δύσκολο να επιτευχθούν. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν πρόκειται να υπάρξει επιβάρυνση, ενώ θα είναι τεράστιο το περιβαλλοντικό και γενικότερα, το κοινωνικό όφελος.
Όμως υπάρχουν και Τοπικά-Δημοτικά δεδομένα, τα οποία δημιουργούν πρόσθετες δυσκολίες στην υλοποίηση του σχεδιασμού, στη φάση της εκκίνησής του:
• Γηρασμένος στόλος οχημάτων (υπερβαίνει τα 11 έτη), με κακή και αντιοικονομική οργάνωση της συντήρησης και της τροφοδοσίας τους.
• Ανορθολογική έως ανύπαρκτη οργάνωση του αμαξοστασίου.
• Ακατάλληλη διάρθρωση της διοικητικής υποστήριξης της Υπηρεσίας Καθαριότητας και του μηχανολογικού εξοπλισμού.
• Ανορθολογική οργάνωση του σημερινού συμβατικού τρόπου αποκομιδής (υστέρηση στη μηχανική αποκομιδή).
Με βάση όλα τα ως άνω δεδομένα και προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι θεσμοθετημένοι, πλέον, στόχοι θα πρέπει:
• Όλα τα επίπεδα (Εθνικό, Περιφερειακό) να κινηθούν παράλληλα και αποφασιστικά σύμφωνα με το σχεδιασμό και ταυτόχρονα να υπάρξει ένα μήνυμα προς τους πολίτες ότι αλλάζει το μοντέλο διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Στο νέο μοντέλο, η συμβολή των πολιτών θα είναι καθοριστικής σημασίας, αφού χωρίς αυτή δε θα μπορεί να υλοποιηθεί η διαλογή στην πηγή, που είναι η βάση του σχεδιασμού, προκειμένου να αξιοποιείται μεγάλο ποσοστό των εμπεριεχομένων χρήσιμων υλικών και να μην καταλήγουν αυτά στους χώρους υγιεινομικής ταφής, παρά μόνον ένα μικρό μέρος τους.
• Άμεση θεσμοθέτηση εκείνων των αναπτυξιακών εργαλείων (Εταιρείες μεικτής οικονομίας, κίνητρα κ.λπ.), που θα δημιουργήσουν και όρους για την οικονομική προσέγγιση του θέματος.
• Προώθηση της χωροθέτησης των απαραίτητων χώρων. Ειδικά κατά τη χωροθέτηση των πράσινων σημείων σε επίπεδο Δήμου, δηλ. των σημείων που θα συγκεντρώνονται τα ανακυκλώσιμα υλικά, θα πρέπει να προδιαγραφούν οι χώροι αυτοί, έτσι ώστε να μη μετατραπούν σε χώρους-σταθμούς μεταφόρτωσης. Δηλαδή θα πρέπει στους χώρους αυτούς (μάλλον αυτή είναι και η κατεύθυνση του αρμόδιου Υπουργείου Περιβάλλοντος), να τοποθετηθούν καλαίσθητοι κάδοι ανακύκλωσης, ευρύτερης σημασίας από τους αντίστοιχους, επιπέδου γειτονιάς. Σαν τέτοια σημεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν όλες οι πλατείες των περιοχών του Δήμου.
• Ωρίμανση των απαραίτητων έργων, με την άμεση προώθηση των αντίστοιχων μελετών και αδειοδοτήσεων.
• Συνεργασία του Δήμου με τους Τοπικούς Φορείς και ενεργοποίηση των Τοπικών Συμβουλίων για την πληροφόρηση, τη δημιουργία περιβαλλοντικής συνείδησης και τη συμβολή των πολιτών στην υλοποίηση του σχεδιασμού, αφού χωρίς τη συμβολή αυτή, η διαλογή στη πηγή (βάση του όλου προγράμματος), δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Η συμμετοχή των σχολικών κοινοτήτων για την προώθηση τη δημιουργίας της εν λόγω συνείδησης, είναι στοιχείο καθοριστικής σημασίας.
Επειδή η υλοποίηση του σχεδιασμού θα είναι χρονοβόρα, ο Δήμος δεν πρέπει να περιμένει για να προχωρήσει σε αυτονόητες δράσεις, οι οποίες ούτως ή άλλως θα ενταχθούν και στο νέο σχεδιασμό. Τέτοιες πρέπει να είναι:
• Η οργάνωση σωστού αμαξοστασίου.
• Ο εκσυγχρονισμός του στόλου των απαραίτητων οχημάτων, με την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών μέσων που υπάρχουν (π.χ. ευνοϊκός δανεισμός από το Τ.Π.Δ.Δ. για την προμήθεια υβριδικών οχημάτων).
• Η αναδιοργάνωση του τομέα συντήρησης και τροφοδοσίας των οχημάτων. Eίναι βέβαιο ότι η συντήρηση του α΄ σταδίου ή τουλάχιστον μέρος αυτής πρέπει να διενεργείται με ίδια μέσα. Το ίδιο πρέπει να ισχύσει και με την τροφοδοσία των πάσης φύσεως οχημάτων και βέβαια των σχετικών με τη καθαριότητα, όπου ο σημερινός αριθμός του Καλλικρατικού Δήμου επιβάλλει την οργάνωση με ίδια μέσα (ιδιόκτητες αντλίες).
• Η αναδιοργάνωση του τομέα αποκομιδής, με την καθολική εφαρμογή των κάδων σε αριθμό και σε είδος, σύμφωνα με τις προβλέψεις του εγκριθέντος σχεδίου για μηχανική αποκομιδή.
• Η σωστή διάρθρωση του προσωπικού, που αφορά τη Διοικητική υποστήριξη της Υπηρεσίας Καθαριότητας και μηχανολογικού εξοπλισμού.
• Η εξεύρεση χώρου επεξεργασίας των αποβλήτων κλαδέματος για την υποδοχή και αξιοποίηση των μεγάλων ποσοτήτων που παράγει η περιοχή του Δήμου μας.
Συμπερασματικά το σχέδιο είναι σε θετική κατεύθυνση κι έρχεται να συμπληρώσει τον αντίστοιχο Περιφερειακό σχεδιασμό. Υπάρχουν, όμως αρκετά αρνητικά δεδομένα που πρέπει να ξεπερασθούν και τα οποία ήδη επισημάναμε. Στις κατευθύνσεις αυτές, η Δημοτική Κίνηση «Νέα Πνοή για τον Διόνυσο», θα συμβάλλει στην υλοποίησή του.»
