Σε ΦΕΚ δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες (9/11) απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία ορίζεται η διαδικασία της ύπαρξης, της λειτουργίας και της αποτελεσματικότητας Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου στους φορείς που υπάγονται στην ελεγκτική του δικαιοδοσία. Με λίγα λόγια, το Ελεγκτικό Συνέδριο θα εξετάσει αν και πώς λειτουργεί αυτό το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου, που κάθε φορέας Δημόσιας Διοίκησης, των Δήμων συμπεριλαμβανομένων, έχουν την υποχρέωση να θεσπίσουν- εδώ και μερικά χρόνια! ‘Αγνωστο πόσοι και ποιοι φορείς έχουν μέχρι στιγμής ανταποκριθεί στην υποχρέωση αυτή, το βέβαιο πάντως είναι πως ο Δήμος Διονύσου δεν βρίσκεται ανάμεσά τους.
Γνωστός στον ιδιωτικό τομέα, ο εσωτερικός έλεγχος αφορά στην αναλυτική καταγραφή από τον υπόχρεο φορέα των διαδικασιών παραγωγής ή διενέργειας πράξεων με δημοσιονομικές συνέπειες και αν, για τις ειδικότερες ενέργειες που συνθέτουν τις επιμέρους διαδικασίες, έχουν εντοπισθεί μέσω κατ’ ιδίαν εκτίμησης των δημοσιονομικών υπευθύνων ή ύστερα από εμπεριστατωμένη εκτίμηση ειδικών αναλυτών, οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι και έχουν επιπλέον προβλεφθεί δικλίδες προς αντιμετώπιση των κινδύνων αυτών (ενδογενής έλεγχος).
Μικρό θα ήταν το κακό αν το θέμα βάλτωνε στους δαιδαλώδεις διαδρόμους των κυβερνητικών υπηρεσιών. Το καινούργιο όμως στοιχείο που εισάγει η πρόσφατη απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι πως πλέον, και μετά την προειδοποίηση τόσων χρόνων- από το 2006- θα θεωρεί δεδομένη την ύπαρξη έστω και άτυπου εσωτερικού ελέγχου για όποιον φορέα υπάγεται στη δικαιοδοσία του, για τον οποίο έλεγχο το Συνέδριο θα προβαίνει σε ενδελεχή εξέταση όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά του να προστατεύει το δημόσιο χρήμα και τη δημόσια περιουσία.
Σε περίπτωση ελέγχου από το Συνέδριο, ο φορέας οφείλει να προσκομίσει τα σχετικά με το υφιστάμενο σύστημα εσωτερικού ελέγχου, ένα χάρτη δηλαδή όπου καταγράφονται οι διαδικασίες παραγωγής, ο εντοπισμός κινδύνων και οι δικλίδες ασφαλείας αντιμετώπισής τους. Σε περίπτωση που τέτοιος χάρτης δεν υπάρχει, τότε το Ελεγκτικό Συνέδριο απευθύνει σύσταση.
Τι συμβαίνει όμως αν διαπιστωθεί αδράνεια εκ μέρους του φορέα που είναι υποχρεωμένος να εγκαταστήσει σύστημα εσωτερικού ελέγχου; Σύμφωνα με την απόφαση του Συνεδρίου, οι Επίτροποί του ενημερώνονται ανά τρίμηνο για την πορεία διαδικασίας στην εγκατάσταση του συστήματος αυτού και εφόσον αποδειχθεί αδράνεια ή μη ουσιαστική πρόοδος, τότε αποστέλλονται δυο συστάσεις και μια όχληση προς τον προϊστάμενο του φορέα, ενημερώνοντάς τον για την προσωπική του ευθύνη. Επιπλέον οι φορείς που εξακολουθούν να αδρανούν περιλαμβάνονται υποχρεωτικά στην ετήσια τακτική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς τη Βουλή.
Το Τμήμα Ελέγχων του Συνεδρίου, ύστερα από ενημέρωσή του από τον αρμόδιο Επίτροπο, αν διαπιστώσει δυστροπία του ελεγχόμενου φορέα να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του αναφορικά με την εγκατάσταση και λειτουργία αποτελεσματικού συστήματος εσωτερικού ελέγχου, μπορεί, εκτιμώντας το σύνολο των περιστάσεων, να αποφασίσει τον κατά προτεραιότητα κατασταλτικό έλεγχο του δυστροπούντος φορέα, ορίζει στην παράγραφο 5 το άρθρο 7 της απόφασης.
Το ίδιο άρθρο προβλέπει πως ο Επίτροπος υποχρεούται να υποβάλει αίτημα καταλογισμού κατά υπευθύνου κατά την κρίση του υπολόγου ή συνευθυνομένου, αν από την άσκηση των ελεγκτικών του αρμοδιοτήτων, διαπιστώσει έλλειμμα σε δημόσια διαχείριση.
Σε τέτοιου είδους ελλείμματα, διευκρινίζεται στο σκεπτικό της απόφασης, συνυπεύθυνοι είναι τόσο ο δημόσιος υπόλογος, όσο και ο υπηρεσιακός παράγοντας που, παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις ελεγκτικών φορέων ή υπαλλήλων της υπηρεσίας του, δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα αποτροπής διαχειριστικών παρατυπιών συναφών με την πρόκληση του ελλείμματος, αν και όφειλε, ως εκ της υπηρεσιακής του ιδιότητας, να προστατεύει τη δημόσια περιουσία.
