Το τελευταίο διάστημα επανήλθε στο δημόσιο διάλογο ένα πολύ σημαντικό , περίπλοκο και χρονίζον πρόβλημα που αφορά την επικείμενη ανάρτηση δασικών χαρτών για την περιοχή μας. Με αφορμή διάφορα δημοσιεύματα μπήκα στον πειρασμό να καταθέσω μερικές σκέψεις που μπορεί να είναι εντελώς ανεδαφικές-ανεφάρμοστες και επομένως άξιες για απόρριψη, με τεκμηριωμένο όμως πολιτικό ή νομικό αντίλογο.
Οι σκέψεις μου υπό μορφή ερωτημάτων-απαντήσεων.
1.Τι προηγείται για επίλυση μεταξύ των δύο: Οικιστικό ή Δασικό;
Κατά την ταπεινή μου γνώμη το Δασικό.
2.Τι σημαίνει Δασικό; (και πιθανές μικρο -παραλλαγές!!!).
Ποιος είναι ο ορισμός του δάσους και ποιος είναι αρμόδιος να το ορίσει και να το προσδιορίσει γεωγραφικά και να το προστατέψει;
Η απάντηση μάλλον οφθαλμοφανής: Το Κράτος (ή το Κράτος εν Κράτει, δηλαδή η Δασική Υπηρεσία).
3.Τι έχει κάνει το κράτος (και οι δεκάδες αρμόδιες υπηρεσιακές δομές) μέχρι τώρα για να ορίσει/προσδιορίσει/προστατέψει τις δασικές περιοχές. Αδράνεια, ανοχές, αντιφατικές διοικητικές πράξεις από αρμόδια και συναρμόδια Υπουργεία, εμπλοκή της Δικαιοσύνης, επίκληση παλαιών φωτογραφιών και κυρίως διατάξεων του 1923 περί οικισμών, απουσία τεχνολογικών-καινοτομικών λύσεων κ.τ.λ.
Κουβάρι-γόρδιος δεσμός και ομηρία πολύ μεγάλου πλήθους πολιτών που αισθάνονται όμηροι και σε απόγνωση για την αδυναμία να υπάρξει μια καθ-οριστική λύση.
4.Έχει ευθύνη το κράτος; Ασφαλώς πολύ μεγάλη, σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις του για ΕΝΦΙΑ-ΤΑΠ και φόρους κληρονομιάς και ίσως αρκετές άλλες οικονομικές επιβαρύνσεις.
5.Τι θα μπορούσε να κάνει το Κράτος; Να αναγνωρίσει την “πραγματικότητα” με ρεαλισμό και όχι αφόρητη περιπτωσιολογία και παρελθοντολογία με δυσνόητες νομικές και διοικητικές διατάξεις.
ΤΙ σημαίνει “πραγματικότητα”; Δύσκολο αλλά επιτέλους απαραίτητο να καθορισθεί με βάση και την σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία. Αυτές είναι “σήμερα” οι δασικές εκτάσεις και όποιος τολμήσει να τις καταπατήσει ή καταστρέψει, στο… πυρ το εξώτερο χωρίς δεύτερη σκέψη και με τις μπουλντόζες εν δράσει.
6.Μια ριζοσπαστική προσέγγιση θα δημιουργήσει εντάσεις, πιθανές εύνοιες και αδικίες; Πιθανότατα ναι.
Μπορεί να ευνοήσει και διάφορα μικροσυμφέροντα. Όμως θα ελευθερώσει δυνάμεις και πόρους που σήμερα είναι εγκλωβισμένες και αδρανείς.
7.Έχουν ευθύνη οι πολίτες; Τεράστια! Πώς επιμερίζεται σχετικά δίκαια; Πιθανώς με πρόστιμα, εισφορές σε γη, όρους δόμησης και δεν ξέρω τι άλλο επιβαρυντικό.
8.Μετά το δασικό ακολουθούν πολλά άλλα, όπως σχέδια πόλεων, χρήσεις γης, πολεοδομικές διατάξεις, περιβαλλοντικές διατάξεις λόγω και της κλιματικής αλλαγής και πολλά ακόμη για τα οποία δεν έχω την παραμικρή ειδική γνώση.
Νομίζω τα παραπάνω έχουν μια λογική σειρά. Αν προηγηθούν διάφορα νομοσχέδια, όπως συχνά συμβαίνει, και μετά ακολουθούν οι δασικοί χάρτες, οι οποίοι αναιρούν στην ουσία τον ίδιο το νόμο, τότε διαιωνίζεται ένας γόρδιος δεσμός χωρίς προοπτική να… κοπεί με το ξίφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Συμπέρασμα, μήπως αντί απόσυρσης των δασικών χαρτών που στηρίζονται εν πολλοίς στην άποψη “άπαξ δάσος πάντα δάσος”,
απαιτήσουμε από την μονίμως αναβλητική πολιτεία δασικούς χάρτες με ρεαλισμό και αναγνώριση δυσάρεστων καταστάσεων;
Θα μας κράξουν οι “οικολόγοι”; Και με το δίκιο τους. Τώρα η κατάσταση είναι πολλαπλώς χειρότερη.
Αν σε ένα χρόνιο και περίπλοκο κοινωνικό-οικονομικό-περιβαλλοντικό ζήτημα, δεν αναζητήσεις με μεγάλη τόλμη και σχετική απλότητα μια ριζική αλλά μόνιμη λύση, τότε παραμένεις ως πολιτεία και κοινωνία σε μια διαρκή τριβή και αντιδικία που διατηρεί την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια.
Με την επιφύλαξη αν κάποια από τα ανωτέρω έχουν βάση αποδοχής-εφαρμογής, οι εισηγήσεις των πλέον ειδικών έχουν, θέλω να ελπίζω, μεγαλύτερη χρησιμότητα και προστιθέμενη αξία.
Παναγιώτης Γεωργιάδης
Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ
