Κομματικό πρόσημο; Ναι. Κομματικές αναφορές; Αναμφίβολα. Άλλωστε η εκδήλωση οργανώθηκε από το ΚΚΕ, που από την αρχή στήριξε τον αγώνα της πόλης. Αντικείμενο; Η ανάδειξη του προβλήματος σχετικά με την επιδιωκόμενη εγκατάσταση νέων λατομείων εξόρυξης μαρμάρου (;) στην Πεντέλη. Μόνο που η συγκεκριμένη εκδήλωση, με τα στοιχεία που προσκόμισε ο βουλευτής Αν. Αττικής Γ. Γκιόκας, φώτισε και άγνωστες πτυχές γύρω από το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο, που θεσπίστηκε το 2018, και που διευκολύνει την επιχειρηματική εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας: Παραμερίζοντας ακλόνητες όπως πιστεύαμε μέχρι σήμερα διατάξεις, τις αποφάσεις αναδάσωσης, απλουστεύοντας και επιταχύνοντας διαδικασίες, της αδειοδότησης στις ενδιαφερόμενες εταιρείες, αναβάλλοντας επ’ αόριστον τις αναπλάσεις και τις αποκαταστάσεις των λατομείων, βάζοντας σε δεύτερη και τρίτη μοίρα το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής όσων έχουν την κακή τύχη να γειτνιάζουν με τις επίμαχες περιοχές. Στην περίπτωση βέβαια του Πεντελικού, αυτοί οι γείτονες είναι οι κάτοικοι όλου του λεκανοπεδίου, στο οποίο οι πνεύμονες πρασίνου είναι πλέον ελάχιστοι.
“Δεν υποτιμάμε καθόλου το γεγονός ότι το πεντελικό μάρμαρο είναι ένα ορυκτό-πέτρωμα πολύτιμο και χρήσιμο για την οικονομία της χώρας, που αξιοποιείται σε διάφορες δραστηριότητες με την απασχόληση χιλιάδων εργαζόμενων”, υπογράμμισε στην τοποθέτησή του ο βουλευτής του ΚΚΕ. Μόνο που η εκμετάλλευση αυτού του πλούτου, συνέχισε, γίνεται με αποκλειστικό σκοπό την κερδοφορία, με άναρχη και ασύδοτη χωροθέτηση λατομείων, χωρίς σχεδιασμό που να λαμβάνει υπόψη περιβαλλοντικά κι άλλα κριτήρια, καταστρέφοντας το δασικό πλούτο, χωρίς μέριμνα για στοιχειώδη μέτρα αποκατάστασης των παλιών λατομείων όπως φαίνεται από τους δεκάδες κρατήρες που παραμένουν στην Πεντέλη, μαζί με την υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων στα νταμάρια, που καταγράφεται μέσα κι από τα συχνά εργατικά ατυχήματα.
Είναι χαρακτηριστικό, υπογράμμισε ο κ. Γκιόκας, πως η Επιθεώρηση Μεταλλείων Νοτίου Ελλάδας, δηλαδή η αρμόδια υπηρεσία για τα λατομεία που επιδιώκεται να εγκατασταθούν στην Πεντέλη, είναι τόσο υποστελεχωμένη που στην επίσημη έκθεση πεπραγμένων του 2019 του Σώματος Επιθεώρησης Περιβάλλοντος που έχει δημοσιευτεί, ομολογείται ότι υπάρχει έλλειψη προσωπικού με αποτέλεσμα «να καθίσταται πολλές φορές αδύνατος ο προληπτικός έλεγχος και οι προγραμματισμένες επιθεωρήσεις μεταλλείων και λατομείων καθώς και οι απαλλοτριώσεις/οριοθετήσεις».
Και όλα αυτά σε ένα βουνό, την Πεντέλη, με δασικό οικοσύστημα, του οποίου η διατήρηση και προστασία είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τους κατοίκους της περιοχής, αλλά και για τα εκατομμύρια των κατοίκων συνολικά του Λεκανοπεδίου, μετά και από τις αλλεπάλληλες καταστροφές είτε από ανεξέλεγκτη λατομική δραστηριότητα είτε από πυρκαγιές.
Γι’ αυτό και «έρχεται στο προσκήνιο η ανάγκη για συνολική διεκδίκηση γύρω από το κρίσιμο ζήτημα των όρων προστασίας και αναβάθμισης του Πεντελικού όρους, η ανάγκη για οικολογική ανόρθωση του δασικού οικοσυστήματος στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης και προστασίας του” στην κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος και της απάντησης στις λαϊκές ανάγκες».
Αυτή η προστασία σκοντάφτει όμως- και εδώ ήταν το καινούργιο που προσκόμισε ο βουλευτής- στο νομοθετικό πλαίσιο για τις εξορυκτικές εργασίες και τη λατομική δραστηριότητα, όπως ψηφίστηκε- “κρυμμένο” μέσα σε ένα πολυνομοσχέδιο- μαμούθ το 2018: Η αιτιολογική έκθεση του Ν. 4512, που μεταξύ πολλών άλλων κωδικοποιεί τη λατομική νομοθεσία, προβλέπει καθαρά και ξάστερα ότι:
«… για τις λατομικές εργασίες και τα μάρμαρα, με το παρόν σχέδιο νόμου απλοποιείται η διαδικασία αδειοδότησης, τόσο της διενέργειας των εργασιών έρευνας και εκμετάλλευσης, όσο και της λειτουργίας των σχετικών ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων ενός λατομείου καθώς οι διατάξεις της παραγράφου 3 παρέχουν τη δυνατότητα παράτασης των συμβάσεων μίσθωσης και πέραν του συνολικού χρόνου των σαράντα ετών για τα μάρμαρα και τα βιομηχανικά ορυκτά (και των 30 ετών για τα αδρανή υλικά), που προβλέπουν οι μέχρι σήμερα ισχύουσες διατάξεις. Συγκεκριμένα, ορίζονται τα εβδομήντα έτη ως η μέγιστη χρονική διάρκεια των μισθώσεων όλων των κατηγοριών ορυκτών υπό την προϋπόθεση ότι υφίστανται εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα. Η προτεινόμενη ρύθμιση κρίθηκε απαραίτητη, προκειμένου να εξασφαλιστεί στο μέγιστο βαθμό, όσο και η ασφάλεια των επενδύσεων όσων δραστηριοποιούνται στον επιχειρηματικό αυτόν τομέα.
Σε σχέση με τον καθορισμό λατομικών περιοχών, με τις ρυθμίσεις αυτές επιδιώκεται να διευκολυνθεί ο καθορισμός λατομικών περιοχών, με ελαστικότερα κριτήρια, σε εξαιρετικές περιπτώσεις που η μορφολογία της περιοχής, το είδος του πετρώματος που πρόκειται να εξορυχθεί (π.χ αποθέσεις θραυσμάτων) και ο τρόπος εξόρυξης το επιτρέπουν, χωρίς να δημιουργούνται προβλήματα ασφαλείας περιοίκων και εργαζομένων και προστασίας του περιβάλλοντος, με την τήρηση παράλληλα των διατάξεων του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών.
Ότι ο καθορισμός της λατομικής περιοχής και η επικείμενη εκμετάλλευση του λατομείου εντός αυτής δε θίγονται από κήρυξη της αναδάσωσης, σε περίπτωση απώλειας της δασικής βλάστησης λόγω πυρκαγιάς, παράνομης υλοτομίας ή άλλης αιτίας.
Ενώ διευρύνονται τα προϋπάρχοντα ανώτερα όρια των ερευνητέων εκτάσεων από 100 στρ.σε 300 στρ….
Οι τροποποιήσεις που έγιναν συμπληρώνουν και διασαφηνίζουν τις αντίστοιχες προϊσχύουσες διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίες υπήρχε καθολική απαγόρευση εκμετάλλευσης λατομείων στις περιπτώσεις που δημιουργούνται “σοβαρές αλλοιώσεις του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος”. Οι προϊσχύουσες αυτές διατάξεις ήταν αόριστες και άφηναν περιθώρια για παρανοήσεις και υπερβολές.
Είναι αυτονόητο ότι η εξόρυξη και αποκόμιση των λατομικών ορυκτών από τη φυσική τους θέση προκαλεί αλλοιώσεις στο περιβάλλον. Σημασία όμως έχει, αν ο χώρος ενός λατομείου μετά το τέλος των εργασιών εκμετάλλευσης μπορεί, με ένα κόστος οικονομικά αποδεκτό, να διαμορφωθεί κατάλληλα, ώστε να αποκτήσει μορφή συμβατή με το άμεσο και το ευρύτερο περιβάλλον». (Σ.Σ. το απόσπασμα έχει αντιγραφεί ως έχει στην αιτιολογική έκθεση του Ν. 4512./2018)
Και χρονική παράταση δεκαετιών και οι αποφάσεις αναδάσωσης υποχωρούν- μόνο στην περίπτωση των λατομείων, γιατί ισχύουν και με το παραπάνω όταν έρχεται η ώρα να καθορισθούν τα όρια οικισμών όπου σήμερα οι κάτοικοι θεωρούνται καταπατητές- και οι διαδικασίες επιταχύνονται και η αποκατάσταση του τοπίου, αν μπορεί, θα πρέπει να γίνει με κόστος οικονομικά ανεκτό και διευρύνονται τα όρια των προς έρευνα εκτάσεων. Ό, τι δηλαδή συναντούμε εδώ και ενάμιση χρόνο, όταν η ΜΕΓΑΛΙΘΙΚΗ εκδήλωσε την πρόθεσή της να ξεκινήσει λατομική δραστηριότητα πάνω από το Διόνυσο.
Πώς συναντούν όλα τα παραπάνω την “πράσινη ανάπτυξη” που επαγγέλλονται όλοι; Ίσα ίσα, τόνισε ο κ. Γκιόκας, την ίδια ώρα που από κοινού η κυβέρνηση της ΝΔ και όλα τα υπόλοιπα κόμματα, ορκίζονται στο όνομα της πράσινης ανάπτυξης ως απάντηση στην κλιματική αλλαγή, την ίδια ακριβώς στιγμή βιώνουμε τις τραγικές συνέπειες της έλλειψης μέτρων αντιπυρικής, αντιπλημμυρικής προστασίας, πολιτικής προστασίας. Ενώ παράλληλα μεθοδεύονται περιβαλλοντοκτόνοι σχεδιασμοί, όπως ειδικά για την Αττική η χωματερή στο Γραμματικό, η αξιοποίηση των ανενεργών λατομείων στο Κορωπί ως χώροι διαχείρισης και εναπόθεσης απορριμμάτων ή τα σχέδια για τη λειτουργία της μονάδας της ΔΕΗ στο Λαύριο ως μονάδα καύσης απορριμμάτων.
“Εμείς δεν δαιμονοποιούμε γενικά δραστηριότητες και τεχνολογίες. Δεν είμαστε γενικά και αόριστα «ενάντια στις εξορύξεις». Αυτό που αναδεικνύουμε είναι ότι στο σημερινό καπιταλιστικό σύστημα οι χρήσεις γης, ο σχεδιασμός της παραγωγής, το πού θα ενταχτεί κάθε δραστηριότητα, με τι όρους θα λειτουργεί, δεν καθορίζεται με συνδυασμένα κριτήρια για την κάλυψη του συνόλου των κοινωνικών αναγκών αλλά με κριτήριο τη διασφάλιση της καπιταλιστικής κερδοφορίας”, τόνισε ο βουλευτής δείχνοντας ως μονόδρομο αντίστασης στους σχεδιασμούς αυτούς τον αγώνα από τη βάση, “που για να έχει συνέπεια, συνέχεια και νικηφόρα προοπτική, πρέπει αναγκαστικά να εστιάζει στο κύριο, στο ουσιαστικό.
Να αναδεικνύει πως η αιτία και των περιβαλλοντικών προβλημάτων μαζί με όλα τα υπόλοιπα προβλήματα του λαού είναι το ίδιο το κίνητρο του κέρδους, η καπιταλιστική εξουσία, η αστική πολιτική και ο κάθε φορά εκφραστής της. Να φωτίζουν τελικά και οι αγώνες αυτοί πως ουσιαστική απάντηση δεν μπορεί να δοθεί μέσα στα σημερινά τείχη.
Το σύνθημα μόνο ο λαός μπορεί να σώσει τον λαό πρέπει να σηματοδοτήσει και τον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος”, κατέληξε ο κ. Γκιόκας.
Με εν συνεχεία παρέμβασή του στην εκδήλωση ο Αντιδήμαρχος Χωροταξικού Σχεδιασμού του Δήμου και συντονιστής της διαπαραταξιακής επιτροπής κατά των λατομείων Γ. Φωτάκης αναφέρθηκε στις κινήσεις, “τις μικρές νίκες”, που έχουν μέχρι σήμερα πραγματοποιηθεί, ώστε να αποκρουσθούν οι βλέψεις της ΜΕΓΑΛΙΘΙΚΗΣ, αλλά και να προστατευθεί οριστικά το βουνό, τονίζοντας πως ο πόλεμος μένει να κερδηθεί. Ευχαρίστησε τέλος το ΚΚΕ για την ανταπόκρισή του από την πρώτη στιγμή στον αγώνα της πόλης, ενάντια στο ανοσιούργημα που επιχειρείται στην Πεντέλη και υπογράμμισε πως στόχος της διαπαραταξιακής επιτροπής είναι ακριβώς η ενεργοποίηση και κινητοποίηση του κοινωνικού παράγοντα.
Στους κινδύνους για το φυσικό και το ανθρωπογενές περιβάλλον από ενδεχόμενη λειτουργία λατομείων αναφέρθηκε με τη σειρά του ο Π. Πανάγος, δημοτικός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης Διονύσου και μέλος της διαπαραταξιακής επιτροπής. Ο ίδιος τόνισε την ανάγκη να κλείσει δια παντός το θέμα, με την υιοθέτηση τροπολογίας με την οποία θα αποχαρακτηρίζονται τα ανενεργά λατομεία, μπροστά μάλιστα στον κίνδυνο να αξιοποιηθούν ως χώροι διαχείρισης απορριμμάτων, στο πλαίσιο του σχετικού περιφερειακού σχεδιασμού.
Ο κ. Πανάγος, όπως και ο επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Τ. Παντελόγλου λίγο αργότερα, αναφέρθηκε στην ολιγωρία και την αδυναμία της Δημοτικής Αρχής να έρθει σε ρήξη με την κυβέρνηση, ενώ ανακεφαλαίωσε τις αποφάσεις της διαπαραταξιακής για τη συλλογή υπογραφών, που παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, για την ενημέρωση του πολιτικού προσωπικού της περιοχής πως η ψήφος στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές θα εξαρτηθεί από τη θέση των υποψηφίων για τα λατομεία, αλλά και για δυναμικές κινητοποιήσεις με ή χωρίς τη Δημοτική Αρχή.
Έκπληξη αποτέλεσε η επανεμφάνιση, μετά από πολύμηνη απουσία, των πρώην δημοτικών συμβούλων Σπ. Σπηλιώτη και Γ. Ζυγούνα, οι οποίοι επέμειναν στην ενεργοποίηση της βάσης, των κατοίκων: Πού είναι οι Διονυσιώτες; αναρωτήθηκε ο κ. Σπηλιώτης, ενώ ο παλιός συνάδελφός του παραλλήλισε την υπόθεση των λατομείων με αυτή των διοδίων, οπότε ανάχωμα ήταν η κινητοποίηση του κόσμου.
Παρόντες, χωρίς όμως να παρέμβουν, ήταν ακόμη δυο υποψήφιοι Δήμαρχοι- ο Κ. Κουριδάκης, επικεφαλής του Εύπολι, και η Κ. Μαϊχόσογλου, επικεφαλής της νέας δημοτικής κίνησης «Ο Διόνυσος, Αύριο”.
Και όχι πολύς κόσμος. Κρίμα. Το κομματικό πρόσημο αποθάρρυνε ίσως τη μαζικότερη προσέλευση, σε μια εκδήλωση που ανέδειξε πλευρές ενός προβλήματος που αν δεν το αντιμετωπίσουμε στοιχισμένοι σήμερα, θα το πληρώνουμε ακριβά στο μέλλον.
