Με αφορμή την κυβερνησιμότητα των Δήμων, και τις τροποποιήσεις που η νέα κυβέρνηση ήδη συζητεί στη Βουλή, η παρέμβαση- και συμβολή στη δημόσια διαβούλευση- του Ν. Κλήμη, οικονομολόγου, εκλεγμένου δημοτικού συμβούλου στο Διόνυσο, επικεφαλής της παράταξης “ΜΑΖΙ για τον Διόνυσο”. Ο κ. Κλήμης παραθέτει σειρά επιχειρημάτων που δείχνουν πως οι τροποποιήσεις αυτές συνιστούν προσβολή προς τους αιρετούς, προς τους θεσμούς και προς το εκλογικό σώμα, ενώ οδηγούν σε μια τεράστια χαμένη ευκαιρία ουσιαστικών συναινέσεων, συνεργασιών και συμπράξεων προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. “Ο μεγάλος κίνδυνος για όσους δεν πιστεύουν γενικά στην απλή αναλογική, ήταν να πετύχει η απλή αναλογική στην τοπική αυτοδιοίκηση!”, υποστηρίζει ο νεοεκλεγείς δημοτικός σύμβουλος:
Η επιχειρούμενη Προσβολή Αιρετών, Θεσμών και Λαϊκής Ετυμηγορίας.
Ο μεγάλος κίνδυνος από την εφαρμογή της απλής αναλογικής.
Πολλά έχουν γραφεί ή θα γραφούν ακόμα σχετικά με το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε και την περιβόητη κυβερνησιμότητα των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Θα προσπαθήσω να συμβάλω στην δημόσια διαβούλευση δίδοντας έμφαση σε θέματα που άπτονται συμπεριφορών, αξιοπρέπειας και σεβασμού των εκλογικών και δημοκρατικών διαδικασιών.
Εξαρχής δηλώνω ότι η προσωπική μου άποψη είναι ότι το όλο εγχείρημα αποτελεί προσβολή έναντι των Αιρετών, των Θεσμών και της Λαϊκής Ετυμηγορίας. Διευκρινίζω επίσης ότι οι σκέψεις μου δεν αφορούν ειδικά στον δήμο Διονύσου όπου στις πρόσφατες εκλογές εκλέχθηκα δημοτικός σύμβουλος ως επικεφαλής της παράταξης “Μαζί για τον Διόνυσο”, αλλά σε αυτή την ίδια την εκλογική διαδικασία, τα αποτελέσματά της και τις εξαγγελθείσες παρεμβάσεις.
Προσβολή προς την εκλογική διαδικασία
Οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις αποτελούν προσβολή προς όλους, υποψηφίους και παρατάξεις, όσους έλαβαν μέρος στις εκλογικές διαδικασίες της 26ης Μαϊου 2019. Αν είχαν προκηρυχθεί με έναν άλλον (οποιονδήποτε άλλον) εκλογικό νόμο, είναι βέβαιο ότι θα ήταν διαφορετικός ο χάρτης των υποψηφιοτήτων και των παρατάξεων που έλαβαν μέρος. Ο εκλογικός νόμος έθετε «όρους και προϋποθέσεις συμμετοχής, εκλογής και διακυβέρνησης». Δεν κρίνουμε εδώ αν συμφωνούσαμε ή διαφωνούσαμε με τον συγκεκριμένο νόμο, ήταν ο νόμος με βάση τον οποίον ιδρύθηκαν παρατάξεις, έγιναν συνεργασίες, δηλώθηκαν υποψηφιότητες, συγκροτήθηκαν ψηφοδέλτια, εκπονήθηκαν προγράμματα. Ήταν ο νόμος με βάση τον οποίον έγιναν οι εκλογές και εκφράστηκε η λαϊκή ετυμηγορία.
Και τώρα; Αγνοούμε εκ των υστέρων όλα αυτά και αποφασίζουμε(;) ότι, ναι μεν οι εκλογές διεξήχθησαν με αυτό το νόμο, αλλά η ετυμηγορία των πολιτών θα εκληφθεί και θα ερμηνευθεί με διαφορετικό τρόπο. Οι δήμοι θα διοικηθούν με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που παρουσιάσαμε στον λαό και τον καλέσαμε να ψηφίσει και να επιλέξει!
Αν θέλαμε (καθ’ υπερβολή) να φέρουμε ένα αντίστοιχο παράδειγμα, τότε ας σκεφθούμε ένα τεράστιο, πανελλήνιας εμβέλειας τεχνικό έργο για το οποίο διεξάγεται ένας διεθνής μειοδοτικός διαγωνισμός με βάση συγκεκριμένη προκήρυξη “προϋποθέσεων, υποχρεώσεων και δικαιωμάτων”, στον οποίον συμμετέχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι, επιλέγεται ο μειοδότης, εξετάζονται οι ενστάσεις και στη συνέχεια, αφού ανακηρυχθεί ο οριστικός μειοδότης και πριν ξεκινήσει το έργο, ερχόμαστε και αλλάζουμε τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που υπήρχαν στην προκήρυξη του διαγωνισμού «προς διευκόλυνση εκτέλεσης του έργου»! Ποια θα ήταν η αντίδραση όλων όσων έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό και διεκδίκησαν το έργο; Για ποιο σκάνδαλο θα μιλούσαμε;
Προσβολή προς τους Δημάρχους που εκλέχθηκαν από την πρώτη Κυριακή
Οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις αποτελούν προσβολή προς τους 110 περίπου δημάρχους που εκλέχθηκαν από την πρώτη Κυριακή. Με το συγκεκριμένο εκλογικό νόμο πέτυχαν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και να υπερψηφισθούν από την πρώτη Κυριακή. Για να φθάσουν στο σημείο αυτό εργάστηκαν πιθανότατα με συγκεκριμένη μεθοδολογία, με συγκεκριμένες προεκλογικές συμπράξεις ή συνεργασίες, με πιθανότατες απώλειες δικών τους στελεχών ή ακόμα και αντίθετα, έπεισαν τους ψηφοφόρους ότι, παρά τον εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής, θα έπρεπε να υπερψηφιστούν ώστε να «διοικηθεί ομαλώς ο δήμος και να εφαρμόσουν το πρόγραμμά τους». Και πέτυχαν!
Σε όλους αυτούς σήμερα ερχόμαστε να πούμε “δεν πειράζει που εσείς λειτουργήσατε σύμφωνα με το νόμο μεθοδικά και πειστικά και καταφέρατε να υπερψηφιστείτε από την πρώτη Κυριακή, εμείς θα… δικαιώσουμε, θα… βοηθήσουμε όλους όσοι δεν τα κατάφεραν σαν και εσάς! Θα επιβραβεύσουμε και θα πριμοδοτήσουμε τους… αποτυχόντες να λάβουν την απόλυτη πλειοψηφία, όχι εσάς”! (Η δικαίωση των… αρίστων)
Προσβολή προς τους Δημάρχους που εκλέχθηκαν την δεύτερη Κυριακή
Οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις αποτελούν προσβολή και προς όλους εκείνους τους δημάρχους που εκλέχθηκαν την δεύτερη Κυριακή γιατί εκ των προτέρων, πριν καν αναλάβουν, τους θεωρούμε ανίκανους να εμπνεύσουν συνεργασίες και συμπράξεις. Τους θεωρούμε άχρηστους ως προς το να διοικήσουν με πνεύμα συναίνεσης και σύμπνοιας.
Θεωρούμε εκ των προτέρων ότι σκοπός τους είναι η κλειστή διοίκηση, “με τα δικά τους παιδιά”. Θεωρούμε εκ των προτέρων ότι δεν ενστερνίζονται οποιαδήποτε πολιτική αξιοποίησης στελεχών άλλων παρατάξεων και ότι θα επιχειρήσουν, με θεμιτά και αθέμιτα μέσα, να λειτουργήσουν μονοπαραταξιακά τον δήμο.
Ουσιαστικά όλους αυτούς του δημάρχους, πριν αποδείξουν τις προθέσεις τους και τις ικανότητές τους, τους θεωρούμε αφενός όλους ίδιους (τσουβαλιάζουμε δηλαδή στο ίδιο τσουβάλι χωρίς διακρίσεις και όσους που πιστεύουν και εργάζονται για συναινέσεις και όσους πιστεύουν μόνο σε αυτοδυναμίες) και αφετέρου τους θεωρούμε όλους ανίκανους να διοικήσουν και προκαταβολικά τους παρέχουμε… δεκανίκια υπόστασης και διοίκησης!
Προσβολή προς όλους τους υπόλοιπους εκλεγέντες δημοτικούς συμβούλους
Οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις αποτελούν προσβολή προς όλους όσοι έχουν εκλεγεί αλλά δεν ανήκουν στις παρατάξεις των εκλεγέντων δημάρχων. Αλήθεια, γιατί όλοι αυτοί θεωρούνται εν δυνάμει καταστροφείς και σαμποτέρ των δήμων; Γιατί όλοι αυτοί θεωρούμε ότι θα λειτουργήσουν εκδικητικά ώστε να μην ψηφιστούν προϋπολογισμοί, να μην γίνουν έργα, να μην δοθούν κοινωνικές παροχές, να μην υπάρξει οποιαδήποτε πρόοδος; Γιατί όλοι αυτοί πρέπει να θεωρούνται “ύποπτοι λήψης καταστροφικών αποφάσεων και διάπραξης αντικοινωνικών πράξεων”;
Εξάλλου, όλοι αυτοί που εκλέχθηκαν έχουν τοποθετηθεί δημοσίως κατά την προεκλογική περίοδο σε σχέση με την απλή αναλογική, τις συμπράξεις και τις συνεργασίες. Έχουν λάβει την εντολή των ψηφοφόρων τους προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση. Ποιος έδωσε το δικαίωμα και σε ποιόν να προ-δικάζονται οι προθέσεις όλων αυτών των εκλεγμένων συμβούλων, πριν καν ορκιστούν και πριν εκφραστούν στο δημοτικό συμβούλιο;
Προσβολή προς όλους τους Ψηφοφόρους
Οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις αποτελούν προσβολή προς όλους τους ψηφοφόρους, όποια παράταξη και αν ψήφισαν. Αν υπήρχε ένας άλλος εκλογικός νόμος θα ψήφιζαν ακριβώς το ίδιο; Θα επέλεγαν τις ίδιες παρατάξεις (αν υπήρχαν οι ίδιες παρατάξεις…); Θα επέλεγαν τον ίδιο Δήμαρχο την δεύτερη Κυριακή; Ουδείς γνωρίζει, αλλά μάλλον θα υπήρχε άλλος εκλογικός χάρτης.
Σε πολλά παραταξιακά προγράμματα κυριάρχησε, λόγω συγκεκριμένου εκλογικού νόμου, η προσωπικότητα του υποψηφίου Δημάρχου ως προς την δυνατότητά του να συνεργάζεται, να συγκλίνει, να συνενώνει, να μην έχει αντιπαλότητες ή “πρότερο αρνητικό” ιστορικό. Όλα αυτά δεν αποτέλεσαν κριτήριο επιλογής για τους ψηφοφόρους; Το ίδιο θα ψήφιζαν με έναν διαφορετικό νόμο; Με τις επιχειρούμενες τροποποιήσεις προσβάλλεται το σύνολο του εκλογικού σώματος για τις επιλογές του.
Και “ο σοφός λαός”; Αυτός που πρόσφατα, σε διάστημα 45 ημερών, εκφράστηκε 4 τουλάχιστον φορές, πότε έκανε λάθος; Αποφασίζουμε ότι “ο σοφός λαός” εκφράστηκε παντού σωστά, εκτός των περιπτώσεων που ανέδειξε δημάρχους “μειοψηφίας”; Ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε!
Περί αιτήματος της ΚΕΔΕ και της πλειοψηφίας των εκλεγέντων
Πολύς λόγος γίνεται ότι οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις αποτελούν αίτημα της πλειοψηφίας των αυτοδιοικητικών στελεχών και μάλιστα των ήδη εκλεγμένων. Αν αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, έχω να θέσω ένα απλό και σαφές ερώτημα: Για οποιονδήποτε νόμο ψηφίζεται από την Βουλή, νομιμοποιείται (ή/και… υποχρεούται) η οποιαδήποτε κυβέρνηση να τον τροποποιεί πριν την εφαρμογή του αν το ζητήσει η πλειοψηφία των εκλεγμένων φορέων των κλάδων που εμπλέκονται;
Αν ναι, τότε μετά την ψήφιση π.χ. ενός νόμου πάταξης της φοροδιαφυγής, να τροποποιείται αμέσως πριν εφαρμοστεί ο νόμος αν το ζητήσουν οι διοικήσεις κάποιων επαγγελματικών κλάδων και μετά την ψήφιση π.χ. ενός συνταξιοδοτικού νόμου, να τροποποιείται αμέσως ο νόμος πριν εφαρμοστεί αν το ζητήσουν οι σύλλογοι των συνταξιούχων. Αστεία πράγματα!
Και αν τα παραπάνω παραδείγματα θεωρούνται “λαϊκισμός” αφού έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις, τότε μετά την ψήφιση ενός νόμου π.χ. για την χρήση της ΛΕΑ, να τροποποιείται αμέσως, πριν την εφαρμογή του, αν το ζητήσουν τα σωματεία των αυτοκινητιστών και μετά την ψήφιση ενός νέου αντισεισμικού κανονισμού να τροποποιείται αμέσως, πριν την εφαρμογή του, αν το ζητήσει το Τεχνικό Επιμελητήριο.
Το “δημόσιο συμφέρον” φυσικά και πρέπει να προστατεύεται και είναι υποχρέωση της κάθε κυβέρνησης να το προστατεύει, αλλά το “δημόσιο συμφέρον” (και μάλιστα πριν διαπιστωθεί ότι… βλάπτεται) είναι πάνω από μια πρόσφατη λαϊκή ετυμηγορία;
Αποδυνάμωση των συνεργασιών και Χαμένη Ευκαιρία
Οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις αποτελούν, κατά την ταπεινή μου άποψη, αντικίνητρο ουσιαστικών συνεργασιών! Οι πραγματικές συνεργασίες και συμπράξεις συντελούνται όταν όλες οι πλευρές αναγνωρίζουν τις πραγματικές ανάγκες του τόπου και των πολιτών και προσέρχονται σε ειλικρινείς συζητήσεις και συμφωνίες, ακριβώς για να διοικηθεί ο δήμος και να λειτουργήσουν οι θεσμοί. Όταν οι πλειοψηφίες είναι εκ των προτέρων εξασφαλισμένες τότε συνήθως οι συνεργασίες είτε έχουν ημερομηνία λήξης είτε είναι εύθραυστες στην πρώτη διαφωνία.
Απαιτούνται ώριμοι (όχι… ηλικιακά) αυτοδιοικητικοί; Ναι απαιτούνται. Χρειάζεται ωρίμανση της κάθε τοπικής κοινωνίας και “εκπαίδευση” των δημοτών στις συνεργατικές πρακτικές; Ναι χρειάζεται. Και πώς, πότε και με ποιόν τρόπο θα γίνουν όλα αυτά; Με θεωρίες και “ασκήσεις επί χάρτου”; Ή με εξαγγελίες του τύπου “πρέπει να προχωρήσουμε όλοι μαζί” αλλά με αυξημένες αυτοδυναμίες, με bonus και με μονοπαραταξιακές διοικήσεις;
Χάνεται μια μεγάλη, μοναδική ευκαιρία, όχι μόνο να συνεργαστούν σε πραγματικές συνθήκες “αντίπαλες δημοτικές δυνάμεις”, αλλά το κυριότερο να απομονωθούν όλοι εκείνοι που δεν επιθυμούν τις συνεργασίες και τις συμπράξεις, αλλά λειτουργούν είτε με ίδιο όφελος είτε δογματικά κατά των συνεργασιών.
Περί κινήτρου αθέμιτων συναλλαγών
Ως προς τα λεγόμενα και γραφόμενα περί κινήτρου “οικονομικών εκβιασμών και αθέμιτων συναλλαγών με βάση τον ισχύοντα νόμο της απλής αναλογικής” θα πρότεινα απλά μια μαζική μήνυση για συκοφαντική δυσφήμηση από όλους τους εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους όλων των παρατάξεων πλην αυτών των εκλεγμένων δημάρχων.
Όλοι όσοι «ελαφριά τη καρδία» ομιλούν για εκβιασμούς και συναλλαγές, ή κρίνουν εξ ιδίων ή να κληθούν να αποδείξουν όσα ισχυρίζονται. Και αν τολμήσει κάποιος να επικαλεστεί ότι απλώς σκέψεις εξέφραζε δεν «ανταποκρίνονται οι σκέψεις σε πραγματικά γεγονότα», τότε απλά να αναλογιστούμε ότι και οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις επί σκέψεων βασίζονται, δεν έχει διαπιστωθεί οποιαδήποτε ακυβερνησία, αφού δεν έχουν αναλάβει ακόμα οι νέες δημοτικές αρχές. Μπλέξαμε!
Εμπειρία μονοπαραταξιακών διοικήσεων
Κατά το παρελθόν, πολλές μονοπαραταξιακές διοικήσεις (με οποιονδήποτε τρόπο κι αν είχαν εκλεγεί, με απόλυτη πλειοψηφία ή με bonus) κατά την διάρκεια της θητείας τους έχασαν την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο. Υπήρξε καταστροφή; Δεν διοικήθηκαν αυτοί οι δήμοι; Δεν συνεργάστηκαν διαπαραταξιακά; Το ίδιο δεν θα συμβεί και σε έναν δήμο που στις πρόσφατες εκλογές αναδείχθηκε δήμαρχος από την πρώτη Κυριακή με απόλυτη πλειοψηφία; Υπάρχει πρόβλεψη και γι’ αυτή την περίπτωση; Ή τότε θα κληθούν οι δήμοι αυτοί να λύσουν το πρόβλημα με συναινέσεις και συνεργασίες και χωρίς πρόσθετα δεκανίκια;
Ακόμα και αν η ύπαρξη μονοπαραταξιακών διοικήσεων (που προέρχονται βέβαια από άλλα εκλογικά συστήματα, πλην της “καταστροφικής” απλής αναλογικής) αποτελεί την καλύτερη συνταγή, τότε γιατί όλοι επί χρόνια αναφέρονται συνεχώς σε “άσχημη κατάσταση που βρίσκονται οι δήμοι”, σε “κακοδιαχείριση”, σε “σκάνδαλα και ρουσφετολογία”, σε “δυσαρέσκεια των πολιτών” κ.λπ.; Ερωτήματα…
Κίνδυνος από την εφαρμογή της απλής αναλογικής
Επειδή θεωρώ ότι όλες οι σκέψεις που διατυπώθηκαν πιο πάνω, είτε συμφωνεί κάποιος μαζί μου είτε όχι, είναι απλές σκέψεις ενός μέσου ανθρώπου, είναι αδύνατον να μην τις έχουν σκεφθεί και τα κομματικά επιτελεία. Άρα, κάτι άλλο συμβαίνει.
Θεωρώ ότι ο μεγάλος κίνδυνος για όσους δεν πιστεύουν γενικά στην απλή αναλογική, ήταν να πετύχει η απλή αναλογική στην τοπική αυτοδιοίκηση!
Γι’ αυτό και δεν θέλουν να λειτουργήσει ούτε μια ημέρα. Ποια επιχειρήματα θα υπήρχαν π.χ. για την κεντρική πολιτική σκηνή εναντίον της απλής αναλογικής αν δεν διαπιστωνότανε οποιοδήποτε πρόβλημα στην εφαρμογή της στην τοπική αυτοδιοίκηση; Ακόμα και αν υπήρχε πρόβλημα σε 10 δήμους της χώρας και πετύχαινε στους υπόλοιπους 210 δήμους με δήμαρχο μειοψηφίας, τότε φυσικά δεν θα έφταιγε η απλή αναλογική, αλλά οι συγκεκριμένοι αιρετοί των συγκεκριμένων δήμων. Στο γυμνάσιο λέγαμε ότι όταν δεν καταλάβαιναν το μάθημα 2 στην τάξη, έφταιγαν αυτοί οι δύο. Αν δεν το καταλάβαιναν 22, τότε έφταιγε ο καθηγητής. Το θυμόσαστε;
Κλείνοντας, επαναλαμβάνω ότι κατά την άποψή μου, οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις την συγκεκριμένη χρονική στιγμή αποτελούν προσβολή προς όλους όσοι ενεπλάκησαν στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019 και κυρίως προς τους ίδιους τους δημοκρατικούς θεσμούς, από όποια πλευρά και να το δούμε. Παράλληλα, θεωρώ ότι αν ψηφιστούν τελικά οι επιχειρούμενες τροποποιήσεις χάνεται μια μεγάλη ευκαιρία για τον τόπο να καλλιεργηθούν ουσιαστικά και έμπρακτα στον χώρο της αυτοδιοίκησης οι έννοιες των συναινέσεων, των συνεργασιών και των συμπράξεων. Κρίμα.
Νίκος Κλήμης
Οικονομολόγος
Δημοτικός Σύμβουλος δήμου Διονύσου
