Γράφει ο Π. Γεωργιάδης, Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ
Σχέδιο Δασικών Πυρκαγιών- Επικαιροποίηση πριν είναι αργά
Σε λιγότερο από 5 μέρες , και για την ακρίβεια την 1η Μαΐου ξεκινάει η αντιπυρική περίοδος και λήγει την 31η Οκτωβρίου. Για έξι ολόκληρους μήνες θα ζήσουμε σε συνθήκες ετοιμότητας(;) σύμφωνα και με επικαιροποιημένο σχέδιο πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών που σχεδόν κάθε χρόνο εμφανίζονται να περικυκλώνουν απειλητικά το Δήμο Διονύσου και την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή.
Αποτελεί ύψιστη υποχρέωση της Δημοτικής Αρχής(ΔΑ) η έγκαιρη προετοιμασία βάσει του σχεδίου που έχει προετοιμάσει η Πολιτική Προστασία(ΠΣ) και έχει αποστείλει τον Μάρτιο του 2021 στο Δήμο για την αναγκαία μεθοδική επικαιροποίηση και έγκριση από το Δημοτικό Συμβούλιο(ΔΣ). Το επικαιροποιημένο κείμενο θα τεθεί προς συζήτηση στην Εκτελεστική Επιτροπή και πριν την εισαγωγή για έγκριση από το ΔΣ θα πρέπει να αποσταλεί στις Δημοτικές Παρατάξεις ώστε να επιδιωχθεί η αναγκαία σύνθεση και να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση για κατάθεση προτάσεων και πιθανών συμπληρωματικών ιδεών από τους ίδιους τους δημότες, για ένα κρίσιμο θέμα που διεγείρει μνήμες και προκαλεί θλίψη από την πρόσφατη καταστροφική πυρκαγιά λόγω κακού συντονισμού και μη εφαρμογής προετοιμασμένων σχεδίων πρόληψης.
Επειδή η ολοκλήρωση των διαδικασιών για την έγκριση του επικαιροποιημένου (;) σχεδίου είναι πολύ αμφίβολη έως την 1η Μαΐου επιχειρώ μια πρώτη αποτίμηση των αναγκαίων προπαρασκευαστικών ενεργειών προετοιμασίας, όπως αυτές προβλέπονται – θεωρούνται απαραίτητες και καταγράφονται αναλυτικά στο σχέδιο της ΠΠ που έχει κατατεθεί στην ΔΑ από τον περασμένο Μάρτιο.
Η κριτική αποτίμηση δεν έχει το νόημα μια στείρας και ισοπεδωτικής προσέγγισης για αδυναμίες και παραλείψεις αλλά αποσκοπεί στην επισήμανση καταστάσεων που θα μπορούσαν να προληφθούν πριν συμβάλλουν καθοριστικά στις αρνητικές συνέπειες μιας επικίνδυνης εξέλιξης. Αν οι επισημάνσεις είναι άστοχες ή έχουν εντωμεταξύ αναιρεθεί με κατάλληλες δράσεις τότε τόσο το καλύτερο για όλους τους δημότες, και προφανώς ο συντάκτης αυτού του κειμένου αισθάνεται προκαταβολικά την ανάγκη να επανορθώσει δημόσια την λανθασμένη(;) αναφορά του σε όσα θεώρησε ως “κακώς κείμενα”.
Το σχέδιο της ΠΠ με την κωδική ονομασία ΙΟΛΑΟΣ έχει έκταση 110 σελίδων. Από το σχέδιο απουσιάζει ένα ειδικό κεφάλαιο που να καταγράφει τα θετικά και αρνητικά συμπεράσματα της περασμένης αντιπυρικής περιόδου και σε ποια σημεία δίνεται η αναγκαία έμφαση για συμπληρώσεις και βελτιώσεις. Αν δεν γνωρίζεις κυρίως τι δεν έγινε σωστά ή τι πήγε στραβά, τότε δεν έχεις μέτρο σύγκρισης και απλώς κάθε χρόνο απλώς επαναλαμβάνεις διατάξεις και προτάσεις που ναι μεν είναι χρήσιμες αλλά τείνουν να θωρηθούν γραφειοκρατική επανάληψη. Οι πρώτες 78 σελίδες του σχεδίου είναι θεωρητικές με αναφορές σε πληθώρα διατάξεων-νόμων και αν τυχόν επαναλαμβάνονται κάθε φορά μάλλον παρακάμπτονται, από τον κοινό αναγνώστη, χωρίς περαιτέρω απώλεια χρόνου. Κάτι συνοπτικότερο θα ήταν διευκολυντικό και περισσότερο χρήσιμο για τα εστιάσει κανείς στη μελέτη και εφαρμογή των πρακτικών μέτρων πρόληψης και αποτροπής δυσάρεστων εξελίξεων.
Ένα καλά σχεδιασμένο επιχειρησιακό σχέδιο έχει κατά βάση τρεις βασικές συνιστώσες. Η πρώτη αφορά τον εντοπισμό και την πλήρη καταγραφή θεμάτων που χρήζουν συστηματικής προσοχής και λειτουργικής ετοιμότητας. Στην συνιστώσα αυτή καθοριστικό ρόλο έχει η Πολιτική Προστασία, τα τοπικά Δημοτικά Συμβούλια όπως πχ αυτό της Κοινότητας Διονύσου με το πόρισμα-πρόταση με 28 σημεία επέμβασης που πρέπει να επιλυθούν ή εγκαίρως να προετοιμασθούν.
Η δεύτερη συνιστώσα συμπεριλαμβάνει την Δημοτική Αρχή και πρωτίστως τον ίδιο τον Δήμαρχο και τους υπευθύνους Αντιδημάρχους και καθ’ ύλην Δημοτικούς Συμβούλους. Δεν αρκούν οι συσκέψεις με δεκάδες συμμετέχοντες για να δηλώσουμε την “προνοητικότητά μας”, με τον κίνδυνο να εκφυλιστούν οι πολυπληθείς αυτές συσκέψεις σε ατέρμονες συζητήσεις χωρίς τον προσδιορισμό τομέων ευθύνης και δράσεων με την λανθασμένη αίσθηση ότι όλοι είναι περίπου συλλογικά “συνυπεύθυνοι” στην περίπτωση που συμβεί, ο μη γένοιτο, το κακό.
Όπως ρητά προβλέπει στη σελίδα 85 (προπαρασκευαστικές δράσεις) το σχέδιο ΙΟΛΑΟΣ της ΠΠ που εστάλη στη Δημοτική Αρχή για επικαιροποίηση και κατ’ αρχήν συζητήθηκε στην Εκτελεστική Επιτροπή, χωρίς καταληκτική απόφαση, επομένως μάλλον θα επανέλθει σε επόμενη συνεδρίαση, ο Δήμαρχος οφείλει να εκδώσει απόφαση για τον ορισμό υπευθύνων του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Διονύσου. Επίσης πρέπει να δοθούν περίπου 25 σαφείς εντολές/οδηγίες προς κάθε υπηρεσιακή κατεύθυνση για να πράξουν τα δέοντα σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο επικαιροποιημένο σχέδιο και την έκθεση-απόφαση του Τοπικού Συμβουλίου της Κοινότητας Διονύσου.
Υποθέτω έχουν ορισθεί οι υπεύθυνοι και έχουν προωθηθεί οι εντολές/οδηγίες και μάλιστα έγγραφες και όχι απλώς προφορικές για να λησμονηθούν τάχιστα. Και το εξαιρετικά σημαντικό δεν είναι απλώς οι γραπτές οδηγίες αλλά η εποπτεία ότι υλοποιήθηκαν με επιμέλεια και επεστράφη έκθεση/αναφορά ότι έχουν καλώς εκτελεστεί ή υπάρχουν ανοικτά προβλήματα που απαιτούνται δαπάνες και χρόνος για να εξαλειφθούν. Αν αυτές οι σαφείς οδηγίες/εντολές έχουν προκύψει, καλό θα ήταν να αναρτηθούν στον ιστοσελίδα του Δήμου και να δοθούν στη δημοσιότητα για την ενημέρωση των δημοτών.
Η τρίτη συνιστώσα του επιχειρησιακού σχεδίου περιλαμβάνει συντονισμένες δράσεις για την καταστολή και όχι την πρόληψη των συνεπειών με την επέμβαση του πυροσβεστικού σώματος, των εθελοντών και κάθε άλλης δύναμης πυρόσβεσης και διευκόλυνσης του δύσκολου έργου κατάσβεσης. Για να μην ενεργοποιηθεί το τρίτο σκέλος του σχεδίου, είναι απαραίτητο να έχουν σχεδιασθεί και να έχουν μοντελοποιηθεί όλα τα βήματα στα προηγούμενα στάδια. Αν αυτό έχει πράγματι συμβεί, νομίζω πως πρέπει να μας το διευκρινίσει σύντομα και αναλυτικά η Δημοτική Αρχή.
Διαφορετικά αισθάνομαι την αγωνία να υπενθυμίσω
“Η Κοκκινοσκουφίτσα αγνόησε τις προειδοποιήσεις και μπήκε σε περιπέτειες”.
Παναγιώτης Γεωργιάδης
